การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อแยกองค์ประกอบทางเคมีของส่วนสกัดจากสารสกัดเอทานอลของใบบัวหลวง (Nn-E3) เนื่องจากผลการศึกษาวิจัยเบื้องต้น พบว่าส่วนสกัดดังกล่าวมีฤทธิ์ยับยั้งเอนไซม์ pancreatic lipaseโดยค่าความเข้มข้นที่ยับยั้งการทำงานของเอนไซม์ได้ 50% (IC₅₀) เท่ากับ 36.80 มคก./มล. โดยใช้ orlistat เป็นสารควบคุมบวก (positive control) และส่วนสกัดดังกล่าวยังมีฤทธิ์ยับยั้งเอนไซม์ HMG-CoA reductaseได้ปานกลาง (65.87%) ที่ความเข้มข้น 10 มคก./มล. โดยใช้pravastatin เป็นสารควบคุมบวก เมื่อทำการศึกษาต่อด้วยการแยกสารสกัดให้ได้สารบริสุทธิ์ด้วยเทคนิคคอลัมน์โครมาโทกราฟีและพิสูจน์สูตรโครงสร้างทางเคมีด้วยเทคนิคสเปกโตรสโคปี พบว่า ส่วนสกัดเอทานอลมีสารประกอบเฟลโวนอยด์ 2 ชนิดqurecetin 3-O-ß-D-glucuronide (miquelianin) และ rutin

คำสำคัญ: ใบบัวหลวง, องค์ประกอบเคมี, ฤทธิ์ลดไขมัน

The purpose of this study was to investigate and isolate compounds from ethanolic extract of lotus leaves (Nelumbo nucifera Gaertn) exhibiting inhibitory activity against pancreatic lipase or HMG-CoA reductase. From a previous study, it was found that the partially purified portion of the ethanolic extract of lotus leaves (Nn-E3) showed the best inhibitory activity against pancreatic lipase enzyme, with IC50 at 36.80 μg/ml, using orlistat as a positive control. In addition, the crude extract at the concentration of 10 μg/ml showed moderate inhibitory activity (65.87%) against HMG-CoA reductase, using pravastatin as a positive control. Therefore, it was interesting to further isolate the constituents from Nn-E3. As a result, two flavonoid compounds (A, B) were purified using column chromatography and their chemical structures were elucidated using NMR and MS spectroscopic techniques. These compounds were identified as quercetin 3-O-β-D-glucuronide (miquelianin) and rutin respectively.

Key words: Nelumbo nucifera Gaertn. leaf, miquelianin, quercetin 3-O-β-D-glucuronide, rutin