จารึกตำรายาวัดราชโอรสารามราชวรวิหารอันเป็นตำราการแพทย์แผนไทย ซึ่งเป็นมรดกทางภูมิปัญญาอันล้ำค่าของชาตินั้น เป็นจารึกตำรายาบนแผ่นหินอ่อนสีเทา รูปสี่เหลี่ยมจตุรัส ขนาดกว้างยาวด้านละ 33 เซนติเมตร จัดเรียงบรรทัดทางมุมแหลม จำนวน 17 บรรทัด เหมือนกันทุกแผ่น ติดประดับอยู่ตามผนังด้านนอกของระเบียงพระวิหารพระพุทธไสยาสน์และผนังศาลารายหน้าพระอุโบสถวัดราชโอาสารามราชวรวิหาร. ปัจจุบันมีเหลืออยู่ทั้งสิ้น 50 แผ่น จากเดิมซึ่งเชื่อกันว่าน่าจะมีอยู่ 92 แผ่น. จากการศึกษาเชิงเอกสารโดยการเทียบศิลาจารึกซึ่งปรากฏในปัจจุบัน กับสำเนาฉบับที่คัดลอกโดยศาสตราจารย์พิเศษ ดร. วิเชียร จีรวงส์ (พ.ศ. 2512) ฉบับของศาสตราจารย์ นพ.สำราญ วังศพ่าห์ (พ.ศ. 2523) และฉบับของกรมศิลปากร (พ.ศ. 2545) พบว่าศิลาจารึกที่สูญหายไปหลังพุทธศักราช 2512 อาจมีจำนวนถึง 9 แผ่น. รายงานนี้นำเสนอศิลาจารึกที่สูญหายไปแล้วทั้ง 5 แผ่น โดยมีแบบคัดลอกเหมือนศิลาจารึกจริง, คำจารึกที่ถอดอักษรด้วยอักษรไทยปัจจุบัน และคำอ่านจารึก.

คำสำคัญ: ศิลาจารึกตำรายาวัดราชโอรสารามราชวรวิหาร

The inscriptions of herbal formulas at Wat Ratcha-orasaram Ratchaworawihan contain invaluable Thai wisdom. Herbal formulas were inscribed on gray marble slobs (33 cm2), from one angle to the opposite angle, for a total of 17 lines each. These marble inscriptions were placed on the outside walls of the corridors of the viharn of the Sleeping Buddha and along the wall of the sala in front of the ubosoth. Currently, 50 inscriptions, out of the total originally believed to be 92, can be seen. This documentary research compares these 50 marble inscriptions with copied versions (both published or unpublished). Since 1969, five lost inscriptions have been found. This report illustrates these five lost inscriptions together with the inscriptions written in the modern Thai alphabet, and provides translations of the inscriptions.

Key words: The lost “Marble Inscriptions of Herbal Formulas”, Wat Racha-orasaram Ratchaworawihan, original marble inscriptions, inscriptions written in modern Thai alphabet, translation of the inscriptions