การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยแบบกึ่งทดลอง เพื่อศึกษาผลของการนวดกดจุดสะท้อนฝ่าเท้าต่อระดับน้ำตาลเฉลี่ยสะสมของผู้ที่เป็นเบาหวานชนิดที่ 2 โดยประยุกต์ตามแนวคิดการดูแลแบบผสมผสาน กลุ่มตัวอย่างได้แก่ ผู้ที่เป็นเบาหวานชนิดที่ 2 ที่มารับบริการตรวจรักษาแผนกผู้ป่วยนอก โรงพยาบาลบ่อพลอย จังหวัดกาญจนบุรี ระหว่างเดือนกุมภาพันธ์ ถึงเดือนมิถุนายน 2553จำนวน 30ราย คัดเลือกกลุ่มตัวอย่างตามเกณฑ์คัดเข้า  โดยกลุ่มตัวอย่างได้รับการนวดกดจุดสะท้อนฝ่าเท้าโดยผู้ดูแล และเก็บผลการตรวจระดับน้ำตาลสะสม ก่อนและหลังการทดลอง 12 สัปดาห์   วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติ การแจกแจงความถี่,ร้อยละ     และ  Paired  samples  t-test   ผลการศึกษาพบว่า ค่าเฉลี่ยของระดับน้ำตาลสะสมหลังนวดในสัปดาห์ที่ 12 น้อยกว่าก่อนการนวดอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<.001)

ซึ่งการศึกษานี้พบว่า การนวดกดจุดสะท้อนฝ่าเท้าสามารถลดระดับน้ำตาลเฉลี่ยสะสมได้ สามารถนำมาช่วยบำบัดเสริมร่วมกับการรักษาแบบปกติได้และสามารถขยายผลโดยการนำวิธีการนวดกดจุดสะท้อนฝ่าเท้าเสนอแนะให้พยาบาลหรือญาติผู้ป่วยนำไปใช้ในการดูแลผู้ที่เป็นเบาหวาน ซึ่งเป็นการเติมเต็มความสมบูรณ์ของการดูแลแบบองค์รวมต่อไป

This study is experimental research which aims to study the effect of foot reflexology on mean blood sugar level of persons with type 2 diabetes mellitus based on complementary therapy framework. The sample group was 30 patients with type 2 diabetes mellitus in diabetic clinic of Bophoi Hospital, Kanchanaburi during February-June 2010 (B.E.2553) selected by diabetic screening. The sample group received foot reflexology and their blood sugar testing result were collected before and 12 weeks after the treatment. The collected data was analyzed by statistics, frequency distribution, percentage and Paired Sample T-Test. Due to the study, it is found that mean blood sugar level of the sample group 12 weeks after receiving foot reflexology was less than before the treatment with statistical significance (p<.001).