สารลูปินิโฟลินเป็นสารกลุ่มฟลาโวโนนชนิดหนึ่งซึ่งมีฤทธิ์ดีในการต้านเชื้อเริม (Hepes Simplex Virus 1) การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาพิษของสารลูปินิโฟลินจากต้นชะเอมเหนือ (Derris reticulata Craib) ในการศึกษาพิษเฉียบพลันโดยป้อนสารลูปินิโฟลินทางปากแก่หนูถีบจักรในขนาด ๕ ก./กก.ซึ่งสูงกว่าขนาดที่ใช้รักษาประมาณ ๘,๓๐๐ เท่าพบว่าไม่มีพิษเฉียบพลัน จากการศึกษาพิษกึ่งเฉียบพลันระยะเวลา ๒๘ วันในหนูแรทพันธุ์วิสทาร์ ๖ กลุ่ม: กลุ่มที่ ๑ กลุ่มควบคุมได้รับน้ำกลั่น. กลุ่มที่ ๒ กลุ่มควบคุมด้วย tragacanth ๑% และกลุ่มที่ ๓ ถึง ๖ ได้รับสารลูปินิโฟลินแขวนตะกอนใน tragacanth ๑% ทางปากในขนาดวันละ ๐.๖, ๖.๐, ๓๐ และ ๖๐ มก./กก. หรือเทียบเท่า ๑, ๑๐, ๕๐ และ ๑๐๐ เท่าของขนาดที่ใช้รักษา พบว่า สารลูปินิโฟลินไม่มีผลต่อน้ำหนักตัว, สุขภาพและการกินอาหารของหนูแรต. หนูเพศเมียที่ได้รับสารลูปินิโฟลินขนาดวันละ ๖๐ มก./กก. มีปริมาณเม็ดเลือดขาวสูงขึ้นและมีนิวโตรฟิลลดลงเมื่อเปรียบเทียบกับกลุ่มควบคุมด้วยน้ำอย่างมีนัยสำคัญ แต่อยู่ในช่วงค่าปรกติ. หนูเพศผู้ที่ได้รับสารลูปินิโฟลินขนาดวันละ ๓๐ และ ๖๐ มก./กก. และหนูเพศเมียที่ได้รับสารลูปินิโฟลินขนาดวันละ ๖๐ มก./กก. มีระดับโซเดียมสูงกว่ากลุ่มควบคุมด้วยน้ำอย่างมีนัยสำคัญแต่อยู่ในช่วยค่าปรกติ. ระดับโปแตสเซียมในหนูเพศเมียที่ได้รับสารลูปินิโฟลินขนาดวันละ ๓๐ และ ๖๐ มก./กก. มีค่าต่ำกว่ากลุ่มควบคุมด้วยน้ำอย่างมีนัยสำคัญ. การตรวจอวัยวะทางจุลพยาธิวิทยาพบการเปลี่ยนแปลงที่มีอุบัติการไม่สัมพันธ์กับขนาดของลูปินิโฟลินจึงไม่อาจกล่าวได้ว่าเกิดจากสารลูปินิโฟลิน. ดังนั้นสรุปได้ว่า สารลูปินิโฟลินมีความปลอดภัยที่จะนำมาใช้เป็นยารักษาแผลเริมที่ดี

คำสำคัญ: ลูปินิโฟลิน, ชะเอมเหนือ, ความเป็นพิษ

Lupinifolin is a flavonone compound expressing high efficacy against Herpes simplex virus 1 (HSV-1). The objective of this study was to investigate the toxicity of lupinifolin from the stem of Derris reticulata Craib. Oral administration of lupinifolin in mice at the dose of 5 mg/kg, which was equivalent to an 8,300-fold therapeutic dose, showed no acute toxicity. A subacute toxicity study was performed on six groups of Wistar rats for 28 days. Groups 1 and 2 were control groups given distilled water and 1 percent tragacanth, respectively. Groups 3 to 6 were administered lupinifolin orally at doses of 0.6, 6.0, 3.0 and 60 mg/kg/day, which were equivalent to 1, 10, 50 and 100 times the therapeutic dose, respectively. The results revealed that lupinifolin did not affect body weight, food consumption or the animals’ health. Female rats receiving lupinifolin at the dose of 60 mg/kg/day had a significant increase in WBC and a significant decrease in neutrophils when compared with the water control group, but these changes were within normal ranges. Male rats receiving lupinifolin at doses of 30 and 60 mg/kg/day and female rats receiving lupinifolin at 60 mg/kg/day had a significantly higher sodium level than the water control groups; nevertheless, the increase was within the normal range. The potassium level in female rats receiving lupinifolin at doses of 30 and 60 mg/kg/day was significantly lower than that of the water control group. Histopathological results of some visceral organs in the lupinifolintreated groups showed no dose-dependent alterations; therefore, lupinifolin from D. reticulata should be considered safe for the treatment of HSV1-infected wounds.

Key words: Lupinifolin, Derris reticulata, toxicity